Tổng quan về thị trường làm việc xuất nhập khẩu tại Việt Nam
Trong những năm gần đây, xuất nhập khẩu là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam. Theo báo cáo từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 đạt hơn 700 tỷ USD, tăng 11,2% so với năm 2023.Điều này cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ và nhu cầu tuyển dụng lao động ngày càng cao.
-
Có hơn 58.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, tập trung nhiều ở TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng và Bình Dương.
Thực trạng lao động hiện nay trong xuất nhập khẩu tại TP.HCM, Hà Nội
TP.HCM và Hà Nội hiện là hai đầu tàu xuất nhập khẩu của cả nước, đóng góp hơn 60% tổng kim ngạch thương mại quốc tế của Việt Nam. Tuy nhiên, theo báo cáo từ Viện Nghiên cứu Phát triển Logistics Việt Nam, thị trường lao động ngành này đang đối mặt với nhiều thách thức.
Cụ thể, chỉ khoảng 30% sinh viên tốt nghiệp ngành logistics – xuất nhập khẩu có thể bắt tay vào công việc ngay, trong khi 70% còn lại thiếu hụt nghiêm trọng về kỹ năng thực tế và buộc phải trải qua quá trình đào tạo lại tại doanh nghiệp.
Hiện tại, ngành logistics Việt Nam có khoảng 300.000 lao động, nhưng để đáp ứng tốc độ tăng trưởng và mở rộng, con số này cần tăng gấp đôi trong vòng 5 năm tới. Đáng chú ý, có tới 90% nhân sự mới vào ngành không đủ kỹ năng làm việc thực tế, buộc doanh nghiệp phải tốn thêm chi phí và thời gian để đào tạo từ đầu.
Tiềm năng phát triển ngành nghề tương lai
Nhiều yếu tố cho thấy cơ hội việc làm trong ngành xuất nhập khẩu sẽ còn tăng mạnh:
-
Việt Nam đã ký kết trên 15 hiệp định thương mại tự do (FTA), bao gồm CPTPP, EVFTA, RCEP… → Doanh nghiệp FDI vào mạnh.
-
Chính phủ đầu tư 2,5 tỷ USD nâng cấp cảng biển, kho bãi, hệ thống logistics từ 2023–2026.
-
Tăng trưởng thương mại quốc tế dự báo duy trì 2 chữ số đến ít nhất năm 2030.
Đa dạng lựa chọn nghề nghiệp
Ngành xuất nhập khẩu không đơn thuần là làm "chứng từ" như nhiều người nghĩ. Đây là một chuỗi hoạt động phức tạp, kết nối sản xuất – vận chuyển – tài chính – luật pháp – ngoại thương. Tùy vào năng lực, bạn có thể chọn:
|
Vị trí
|
Vai trò chính
|
Yêu cầu kỹ năng
|
Lộ trình nghề nghiệp
|
|
Nhân viên chứng từ
|
Làm hợp đồng, hóa đơn, packing list, kiểm tra L/C
|
Tỉ mỉ, tiếng Anh chuyên ngành
|
Senior → Trưởng phòng
|
|
Sales logistics
|
Tìm kiếm khách hàng có nhu cầu vận chuyển
|
Giao tiếp, đàm phán
|
Sales leader → Business Manager
|
|
Khai báo hải quan
|
Làm tờ khai, kiểm tra thuế, quy định nhập khẩu
|
Nắm vững luật và phần mềm VNACCS
|
Hải quan supervisor
|
|
Thanh toán quốc tế
|
Làm việc với ngân hàng, xử lý thanh toán quốc tế
|
Kiến thức tài chính, pháp lý
|
Giao dịch viên cao cấp
|
|
Operation (hiện trường)
|
Theo dõi hàng hóa ngoài cảng, kiểm soát lịch trình
|
Sức bền, phản ứng nhanh
|
Chuyên viên điều phối
|
Gợi ý 15 công ty tuyển dụng lớn trong ngành mà bạn không thể bỏ lỡ
Những công ty dưới đây không chỉ uy tín mà còn liên tục tuyển dụng nhân sự trẻ, thậm chí có chương trình đào tạo riêng cho sinh viên mới ra trường:
-
Gemadept – Quản lý hệ thống cảng lớn nhất miền Nam, logistics đa phương thức.
-
Tân Cảng Sài Gòn (SNP) – Top 20 nhà khai thác cảng container hàng đầu thế giới.
-
Vinalines Logistics – Mạnh về vận tải biển và chuỗi cung ứng.
-
DHL Supply Chain Việt Nam – Doanh nghiệp đa quốc gia, đào tạo bài bản.
-
Kuehne + Nagel – Tập đoàn logistics Thụy Sĩ, có lộ trình nghề nghiệp rõ ràng.
-
UPS Việt Nam – Nổi bật trong mảng express & air freight.
-
CJ Logistics Việt Nam – Dẫn đầu về công nghệ vận hành kho và giao nhận.
-
Agility Logistics – Môi trường mở, phù hợp với người muốn phát triển nhanh.
-
Saigon Newport Logistics – Logistics liên kết chặt chẽ với các cảng biển lớn.
-
Pan Pacific Logistics – Hỗ trợ nhân sự trẻ, có chương trình thực tập.
-
Indotrans Logistics – Hệ thống kho vận nội địa quy mô lớn.
-
ITL Corporation – Hãng logistics Việt Nam có mạng lưới tại nhiều quốc gia.
-
Sotrans Group – Đơn vị vận chuyển đa quốc gia, mạng lưới kho lớn.
-
Transimex Corporation – Tập trung vào vận chuyển quốc tế và kho bãi.
-
Viettel Post Logistics – Kết hợp công nghệ mạnh, cơ hội cho người trẻ.
Theo khảo sát nội bộ từ VLA, trung bình mỗi doanh nghiệp logistics cần bổ sung 10–30 nhân sự mỗi năm, chủ yếu ở mảng chứng từ, sales và hiện trường.
Những lưu ý khi tìm kiếm việc làm
Muốn nắm bắt đúng cơ hội việc làm, bạn cần chiến lược rõ ràng:
Trang bị kỹ năng thực tế
Các doanh nghiệp hiện nay ưu tiên ứng viên biết việc hơn bằng cấp. Nếu bạn chưa từng làm booking, soạn hợp đồng tiếng Anh, hoặc gửi email khách hàng – hãy bắt đầu ngay!
Học các phần mềm chuyên ngành
-
Khai báo hải quan điện tử: VNACCS/VCIS
-
ERP trong logistics: SAP, Oracle
-
Vận hành kho & giao nhận: WMS, TMS
Rèn tiếng Anh chuyên ngành & kỹ năng mềm
Từ email giao dịch, trả lời khách hàng đến gọi điện đặt booking – tiếng Anh là yêu cầu gần như bắt buộc.
Thực tập hoặc học nghề thực hành
Nhiều bạn tốt nghiệp xong nhưng không biết viết hóa đơn thương mại hay tính phí cước tàu. Bạn nên tìm khóa học thực hành chuyên sâu trong 1–2 tháng, được giảng dạy bởi người đang làm trong ngành.
Kết luận
Ngành xuất nhập khẩu là mảnh đất màu mỡ cho những ai dám bắt đầu sớm và học nghiêm túc. Cơ hội việc làm không thiếu, vấn đề là bạn có đủ sự chuẩn bị để nắm lấy hay không. Với nền kinh tế ngày càng hội nhập, nhu cầu tuyển dụng ngành này sẽ còn tăng trưởng mạnh trong ít nhất 5–10 năm tới.
Bạn chưa có kinh nghiệm thực tế nhưng muốn đi làm ngay?
Hãy tìm hiểu ngay khóa học nghiệp vụ XNK thực hành tại ITRAIN, nơi đã giúp hơn 1.200 học viên làm việc tại Gemadept, DHL, CJ Logistics… chỉ sau 4–6 tuần học.
[ Xem chi tiết chương trình đào tạo tại đây: https://itrain.edu.vn ]